Bakü’de Casus Takası İstendi — Türk Ekibi Planı Değiştirdi
.
.
1. Bölüm: Hazar’ın Kıyısında Başlayan Oyun
Bakü’nün kuzey kıyısında, yıllardır kullanılmayan eski bir liman gecenin karanlığında sessizce bekliyordu. Hazar Denizi’nden gelen sert rüzgar paslanmış vinçlerin arasından süzülüyor, bölgeyi daha da soğuk bir atmosfere sokuyordu. Saat gece yarısına yaklaşıyor, şehir ışıklarının uzağında, limanın ıssızlığına yakışan bir buluşma hazırlığı yapılıyordu.
O gece burada iki ülke arasındaki kritik bir takas gerçekleştirilecekti. Türkiye’de yakalanan bir Rus istihbarat görevlisi ile Moskova’da tutuklanan bir Türk iş insanının değişimi için diplomatik hatlar haftalardır yoğun çalışmış, taraflar Bakü’nün bu unutulmuş limanında buluşmaya karar vermişti. Ancak her şey göründüğü kadar basit değildi.
Türkiye’den gelen MIT ekibi, operasyonun son hazırlıklarını tamamlarken son kontroller sırasında küçük ama tehlikeli bir ayrıntı fark etmişti. Limanda resmi protokolde yer almayan bir hareketlilik başlamıştı. Bu, takasın yalnızca diplomatik bir süreç olmadığını, aynı zamanda gizli bir hesaplaşmanın da kapıda olduğunu gösteriyordu.
2. Bölüm: İstanbul’da Başlayan Zincir
Her şey altı ay önce başlamıştı. İstanbul’daki Atatürk Havalimanı’nın kargo ve gümrük bölümünde rutin bir kontrol sırasında, pasaport kuyruğunda bekleyen bir yolcu dikkat çekmişti. Pasaportunda kimlik bilgileri Ukrayna vatandaşı Victor Sokolov’a aitti, kendisini iş insanı olarak tanıtıyordu. Ancak bavul açıldığında Baykar’ın insansız hava araçlarına ait teknik veriler, ASELSAN’ın radar projelerine dair özet bilgiler ve Roketsan’ın roket sistemleriyle ilgili şemalar ortaya çıktı.
Adam gözaltına alındı. MIT devreye girdi. İlk sorguda her şeyi reddetti, turist olduğunu söyledi. Fakat MIT onun gerçek kimliğini biliyordu: Victor Sokolov sahte bir kimlikti. Asıl adı Dimitri Volkov’du ve Rus dış istihbarat servisinin aktif bir saha görevlisiydi. Yıllardır Türkiye’de farklı isimler ve şirketler üzerinden faaliyet yürütüyor, toplantılara katılıyor, savunma teknolojilerine dair bilgi toplamaya çalışıyordu.
Deliller toparlanınca Dimitri tutuklandı. O sırada Moskova’dan gelen bir haber Ankara’daki dengeleri değiştirdi: Rusya’da uzun süredir projeler yürüten Türk iş insanı Murat Yıldırım tutuklanmıştı. Hakkındaki suçlama casusluktu. Dosyada somut bir kanıt yoktu. Ankara bunun doğrudan bir misilleme olduğunu düşündü.
Rus tarafı kısa süre sonra mesajını iletti: Murat’ın serbest bırakılması karşılığında Dimitri’nin iade edilmesini istiyorlardı. Aksi halde her iki ismin de içeride kalacağı açıktı. Görüşmeler kapalı kapılar ardında ilerledi. MIT, Dimitri’nin telefonunu, bilgisayarlarını, banka hareketlerini ve seyahat kayıtlarını inceledi. Ortaya çıkan tablo onun yalnız olmadığını gösteriyordu; Dimitri, Türkiye’deki daha geniş bir casusluk ağının koordinatörüydü.
3. Bölüm: Bakü’ye Giden Yol
Yaklaşık bir ay sonra Rus diplomatik kanalları yeniden devreye girdi. Takas teklifi resmileşti. Üçüncü bir ülkede yapılması kararlaştırıldı ve Rus tarafı Bakü’yü önerdi. Azerbaycan, hem Türkiye hem Rusya ile yakın ilişkilere sahipti ve böyle bir takas için ideal bir zemin sunuyordu.
Takas tarihi belirlendi, güvenlik protokolleri oluşturuldu. Ankara, Dimitri’nin Türkiye’ye bir daha giriş yapmaması şartıyla öneriyi kabul etti. Rusya da bu şartı onayladı. Her şey kağıt üzerinde tamamdı. MIT, sürecin yalnızca diplomatik metinlerden ibaret olmadığını biliyordu. Kurum içinde operasyonu yürütecek ekip oluşturuldu.
Ekibin başına 50 yaşında, 25 yıllık saha ve analiz tecrübesine sahip Albay Kaya getirildi. Suriye’den Libya’ya, Irak’tan Kafkasya’ya uzanan geniş coğrafyada sayısız gizli operasyonda görev almış, duygularını sahaya hiç yansıtmayan bir istihbarat subayıydı. Onunla birlikte elektronik istihbarat, güvenlik planlama ve taktik destek alanlarında uzman altı kişilik bir tim görevlendirildi.
4. Bölüm: Planın Derinleri
Kaya, Rusların süreci şaşırtıcı derecede hızlı ve esnek biçimde kabul etmesinden şüpheleniyordu. Moskova normalde pazarlık payını sonuna kadar zorlayan bir yapıydı. Kaya, ekibine her detayı yeniden gözden geçirmelerini, atlanan bir nokta olup olmadığını incelemelerini söyledi. Ekip, Dimitri’nin geçmişine ait kayıtları tekrar taradı. Özellikle Bakü’de iki yıl önceki bir seyahat dikkat çekiciydi. Resmi kayıtlara göre turistik bir ziyaret görünüyordu ama MIT’in Bakü’deki irtibat subayı farklı bilgiler toplamıştı.
Dimitri, o dönemde Rus elçiliğine tam 12 kez gitmiş, her seferinde farklı kişilerle görüşmüştü. Aralarında Kafkasya bölgesinden sorumlu, sahada aktif görev yapan Alexander Petrov da vardı. Bu kadar üst düzey bir ismin, sıradan bir teslim alma süreci için devreye girmesi olağan değildi. Kaya, takas gecesi için farklı bir planın hazırlanmış olabileceğini düşündü.
5. Bölüm: Karanlıkta Pozisyon Almak
Takas gecesi yaklaşıyordu. Harita üzerinde eski depo binası, çevredeki sokaklar, çıkış hatları ve kör noktalar işaretlenmişti. Kaya, depo binasının bir tuzak için uygun yapıda olduğunu belirledi. Çevrede üç çıkış hattı vardı. Ana yol liman kenarındaki dar geçit ve arka taraftaki yan sokak. Olası bir riskte yan sokakta bekleyecek bir araç hazırlandı. Anadolu kod kelimesi duyulursa herkes o hatta yönelerek bölgeden çıkarılacaktı.
Petrov’un varlığı, takasın sıradan bir prosedür olmadığını gösteriyordu. MIT’in Bakü’deki irtibat subayı Petrov’u iki gün boyunca takip etti. İlk başta olağan bir diplomat rutini izledi, üçüncü gün ise limandaki depo binasına gitti ve çatıda görüş hatlarını inceledi. Görüntüler, olası bir keskin nişancı pozisyonu değerlendirildiğini gösteriyordu.
Kaya Ankara’yla temasa geçti. İki seçenek masaya kondu: Operasyonu iptal etmek ya da planı değiştirerek beklenen hamlenin önüne geçmek. Kaya ikinci seçeneği savundu. Takas yeri değişmedi, ancak saat iki saat erkene çekildi. Bu sayede Rusların hazırlığı tamamlanmadan Türk ekibi limanda olacak ve avantaj elde edecekti.
6. Bölüm: Bakü’de Son Gece
Türk ekibi Bakü’ye üç ayrı uçuşla indi. Her biri turistik yolcular gibi davrandı, farklı otellere yerleşti. İletişim yalnızca şifreli hatlar üzerinden yürütülüyordu. Albay son uçuşla şehre vardı, pasaportunda başka bir kimlik vardı. Taksiyle oteline geçti, pencereye yöneldi, karşı binanın konumu ve çıkış yollarını zihninde hızla yerleştirdi.
Saat öğleden sonra üçtü, takasa yedi saat kalmıştı. Ekip şehir merkezindeki küçük bir kafede kısa bir toplantı yaptı. Herkes yalnızca kod kelimeleri doğruladı. Planın tüm aşamaları hatırlandı, herhangi bir aksilikte Anadolu kelimesinin acil çıkışın işareti olacağı belirtildi.
Ekip sahaya dağıldı. Bir personel liman çevresini taradı, bir diğeri çatıları kontrol etti, başka biri çıkış noktalarına araçları yerleştirdi. Akşam altı olduğunda hava kararmıştı. Rüzgar limanda sertleşmiş, sessizliği yalnızca dalgaların sesi dolduruyordu.
Saat dokuzda ekip iki araçla limana doğru ilerledi. Işıklar kapalıydı. Araçlar karanlıkta yavaşça yol aldı. Depo binasına yüz metre kala durdular, çevreyi gözlediler. İlk rapor temizdi, ancak kısa süre sonra arka tarafta park halinde bir araç tespit edildi. Rus ekibi erken gelmişti.
7. Bölüm: Takas ve Tuzak
Kaya depo binasına girdiğinde içeriyi zayıf bir ışık dolduruyordu. Tek bir lamba yanıyor, gölgeler duvar boyunca uzuyordu. Tam karşısında bir siluet belirdi: Alexander Petrov gri takım elbisesiyle ayakta duruyordu. Hiç konuşmadan Kayaya baktı. Kısa süren sessizliğin ardından Petrov Rusça konuştu, erken geldiklerini söyledi. Kaya Türkçe cevap verdi, Murat’ın sağlık durumunu gerekçe gösterdi.
Yan kapı açıldı, iki görevli Murat ile birlikte içeri girdi. Kelepçeleri bağlıydı, yüzü yorgundu fakat bilinci yerindeydi. Kaya ile göz göze geldiklerinde hiçbir kelimeye gerek kalmadı. Murat Türk ekibine ulaşmaya hazırdı.
Petrov değişimin başlamasını istedi. Kaya telsizle talimat verdi, Dimitri içeri alındı, kelepçeli ve yorgun görünüyordu. Taraflar kabul etti, iki kişi yürümeye başladı. Ortada durup birbirlerine baktılar, ardından yollarına devam ettiler. Murat Türk ekibine ulaştı, kelepçeleri açıldı. Dimitri ise Rus tarafına geçti.
Tam o anda yukarıdan gelen hafif bir ses Kaya’nın dikkatini çekti. Karanlığın içinde çatı katında bir siluet belirdi. Hareketsizdi fakat pozisyonu açıktı. Bir keskin nişancıydı. Kaya gözünü yukarı kaldırdığı anda durumun netleştiğini anladı. Rusların kurduğu plan şimdi devreye girecekti.
Kaya da hazırlığını yapmıştı. Tek bir kelime söyledi: “Anadolu.” Tonundaki kesinlik ekip için yeterliydi. Herkes harekete geçti. Murat hızla kolundan tutularak çıkış hattına yönlendirildi. Dışarıdaki araç motorunu çalıştırdı, sessiz limanda bu ses yankılandı.
Petrov şaşkınlıkla ne olduğunu sordu. Ancak artık müdahale edecek zamanı kalmamıştı. O sırada çatının karanlık noktasından bir atış yapıldı. Mermi Kaya’nın hemen yanına isabet etti. Kaya hızla yan tarafa hareket etti, silahını çekerek çatının bulunduğu yöne üç el ateş etti. Nişancı pozisyon değiştirdi ve geri çekildi.
Petrov silahına uzanmak istedi, fakat Kaya’nın ekibinden bir görevli onu hedef aldı. Petrov hareketsiz kaldı, ellerini kaldırdı. Dışarıda ikinci bir hareketlilik başladı. Rus ekibinin arka tarafta bekleyen aracı hızla öne çıkıyor, Türk aracının yolunu kesmeye çalışıyordu. Ancak Türk sürücü rota üzerinde önceden yapılan çalışma sayesinde aracı manevrayla dar sokağa soktu. Rus aracı peşinden geldi.
Limanda iki araç yüksek hızla ilerledi. Türk ekibi bölgeyi tanıyordu, Ruslar ise her virajda mesafe kaybediyordu. Kaya binadan çıkar çıkmaz ikinci araca bindi. Murat arka koltuktaydı, yorgun ama bilinci açık ve koruma altındaydı. Kaya sürücüye ilerlemesini söyledi, araç hızla yan sokağa döndü.
Rus tarafı iki araç daha devreye sokmuştu, takip yeniden başlamıştı. Ancak Türk ekibi kısa yol olarak belirledikleri hatları ezbere bildiği için birkaç dönüşün ardından mesafeyi açmaya başladı. Dar geçide girdiklerinde Rus araçları genişlik nedeniyle yavaşlamak zorunda kaldı. Ana caddeye çıktıklarında trafik bekledikleri korumayı sağladı. Türk aracı trafiğin arasına karıştı, takip eden araçlar hızla gözden kayboldu.
Kaya telsizle diğer aracı sordu. Yanıt netti: Rota temizdi, buluşma noktasına yaklaşıyorlardı. Planın erken saat değişikliği ile sağlanan avantaj işe yaramıştı. Rus tarafı hazırlığını tamamlayamadan hamle yapmak zorunda kalmıştı.
8. Bölüm: Sonuç ve Yeni Dosyalar
Yaklaşık on dakika sonra ekip şehrin dışındaki güvenli buluşma bölgesine ulaştı. Burada diplomatik plakalı bir minibüs onları bekliyordu. Murat araca bindirildi. Kaya son talimatını verdi, herkes farklı güzergahlardan kendi otellerine dönecek, ertesi sabah farklı uçuşlarla İstanbul’a hareket edecekti.
Ekip bölgeden ayrıldı. Kaya en son araca bindi. Yanında oturan Murat sessizliği bozarak teşekkür etti. Kaya yalnızca görevlerini yaptıklarını söyledi. Araç Bakü sokaklarından uzaklaşırken şehir ışıkları geride kalıyordu. Kaya arka camdan baktığında Petrov’un depoda kalan silueti zihninde yeniden beliriyordu.
Rus tarafının planı bozulmuştu. Ancak Kaya bunun yalnızca bir dosyanın kapandığı anlamına gelmediğini biliyordu. İstihbarat dünyasında her çözümün ardından yeni bir denklem ortaya çıkardı.
Araç elçiliğe ulaştı. Murat güvenli bir odaya alındı, ertesi sabah özel bir uçakla İstanbul’a gönderildi. Ailesi havaalanında onu karşıladı. Kapanan kapılar ardında geçen uzun gecenin ayrıntılarını ise asla öğrenmeyecekti.
MIT her operasyonunda olduğu gibi yalnızca görevini yapmıştı. Sessizce ve iz bırakmadan. Operasyon tamamlandıktan sonra dosya kapatıldı, tüm raporlar Ankara’ya iletildi. Üst düzey makamlar bilgilendirildi, süreçte görev alan birimlerin değerlendirmeleri toplandı ve takas gecesinin ayrıntıları resmi kayıtlara geçti.
Bu tür operasyonlarda ne bir tören vardı ne de bir kutlama. Başarı yalnızca görevin eksiksiz şekilde sonuçlanmasıyla sınırlı kaldı ve onu bilen kişiler de çok azdı.
9. Bölüm: Gölgenin Ardında
Albay Kaya, Bakü’deki sürecin üzerinden bir hafta geçmeden yeni bir dosyaya yönlendirildi. Farklı bir ülke, farklı bir risk ve yine benzer bir belirsizlik. Onun için bu durum şaşırtıcı değildi. İstihbarat dünyasında süreç hiç durmazdı. Yalnızca coğrafyalar ve hedefler değişirdi. Kaya ve ekibi her zaman olduğu gibi hazırdı.
Petrov ise Moskova’ya döndüğünde kapsamlı bir sorgulama süreciyle karşılaştı. Rus yönetimi planın neden başarısız olduğunu anlamak istiyordu. Hazırlanan senaryo çökmüş, Türk tarafı baskın avantaj elde etmişti. Petrov uzun toplantılarda süreci açıklamak zorunda kaldı ve bu bilgi raporlara operasyon başarısızlığı olarak geçti.
Dimitri serbest bırakıldı. Ancak Türkiye’ye giriş yasağı nedeniyle bundan sonraki yaşamını Rusya’da sürdürmek zorunda kaldı. Yıllarca üzerinde çalıştığı bağlantılar, Türkiye’de kurduğu düzen ve yürüttüğü temaslar artık tamamen kapanmış bir dosyaya dönüşmüştü.
10. Bölüm: Sessiz Zafer
Bu olay, casus takaslarının yalnızca iki kişi arasındaki değişimden ibaret olmadığını bir kez daha gösteriyordu. Bu tür süreçlerin arkasında hesaplanan hamleler, örtülü rekabetler ve olası tuzaklar bulunur. Taraflar yalnızca kendi vatandaşlarını geri almak için değil, aynı zamanda karşı tarafın kapasitesini ve niyetini ölçmek için de bu süreçleri kullanır.
Bakü’deki gece de bunun bir örneğiydi. Türk ekibi hem kendi vatandaşını güvenli şekilde almış hem de rakip istihbaratın kurduğu düzeni bozmayı başarmıştı. Sessiz, kontrollü ve etkili bir operasyon.
