Stajyer Görünümündeki Gizli Gazeteci: Yolsuzluğun Gölgesindeki Kadın
Pazartesi sabahı, İstanbul’un Maslak semtinde yer alan cam cepheli denetim şirketi Aydınlar & Ortakları’nın lüks koridorlarına ilk adımını attığında, Elif Karaca’nın yüzünde sakin bir gülümseme vardı. Fildişi renkli çantası, zarif defteri ve ölçülü tavırlarıyla kusursuz bir stajyer izlenimi veriyordu. Yirmi üç yaşındaydı, Boğaziçi Üniversitesi İletişim Fakültesi’nden dereceyle mezun olmuştu ve öğrenmeye olan hevesi bulaşıcıydı. Ancak bu masum görüntünün ardında bambaşka bir görev gizliydi: Elif aslında dijital dergi “Şeffaf Ses” adına çalışan bir araştırmacı gazeteciydi. Görevi: yıllardır şirketin içinde süregelen bir yolsuzluk ağını açığa çıkarmaktı.
İlk gününden itibaren Elif titiz bir rutin izledi: güvenliğe kibarca selam verdi, insan kaynaklarına teşekkür etti, kendisine ayrılan masada ödünç bilgisayarını kurdu. Melek yüzü ve açık kahverengi bukleleri, birçok meslektaşının onu hafife almasına neden oluyordu. Editörü Meral Tunç ona dört kelimeyle talimat vermişti: “Gözlemle, kaydet, bekle, sabret.” Yani: acele etme. İzle. Kanıt topla.
Başlangıçta yalnızca rutin işlerle ilgilendi: toplantı tutanaklarını hazırladı, belgeleri arşivledi, e-postaları yanıtladı. Her görevde, aklının bir köşesine küçük detaylar kaydediyordu: şüpheli faturalarda tekrar eden isimler, tuhaf tutarlar, açıklanmamış iş seyahatleri. Bir şey istediğinde profesyoneldi; bir anormallik fark ettiğinde soğukkanlıydı. Hiçbir hareketi dikkat çekmiyordu.
Bir akşam, finans başkan yardımcısı Selin Demir’in gider raporlarını incelerken Elif’in dikkati bir kalemde takıldı: “dış danışmanlık” için 400.000 TL harcama yapılmıştı. Ancak fatura, ticaret sicilinde kaydı bulunmayan “GlobalÇözüm Danışmanlık Ltd.” adlı bir şirkete aitti. Elif belgenin fotoğrafını çekti ve şifreli dosyasına kaydetti. Bu, koca bir yumağın ilk ipliğiydi.
Sonraki hafta boyunca Elif, ofisteki çevresini genişletti. Öğle aralarında kafeteryada sohbet açtı: “Burada yükselmek için neler önemli sizce?”; “Sizce hangi departman en öğretici?” Gözetmeni Cem Aksoy, sık sık şunu söylerdi: “Burada herkes faturalarla satranç oynar.” Elif içten içe gülümsedi ve not aldı.
Bir gece, kalite kontrol toplantısından sonra ofisten en son çıkarken, Selin’in odasından yükselen tartışma seslerini duydu. Kapı aralıktı. Işık sıcak tonda süzülüyordu. Duyduğu cümle kanını dondurdu: “Fonları o şirkete yönlendirirsek, AB teşviği gibi gösteririz. Kimse fark etmez.” Açıkça yolsuzluktan bahsediyorlardı. Elif tüm detayları aklına kazıdı.
Ertesi gün hiçbir şey olmamış gibi davrandı. Not defterine şu satırları ekledi: “Selin Demir, Cem Aksoy; 400.000 TL ‘danışmanlık’; GlobalÇözüm Ltd.; AB teşviki.” Her detay, geleceğin dosyasıydı.
Elif yalnız değildi. Ofis dışında, her iki haftada bir Meral’le Taksim’deki küçük bir kafede buluşur, gelişmeleri aktarırdı. Meral ona sık sık derdi ki: “Kanıt olmadan hikâye olmaz. Belge, ses kaydı, tanık lazım.” Elif başını sallardı. “Olacak.”
Zaman geçtikçe baskı arttı. Operasyon Direktörü Erdem Kılıç, Elif’in adını stajyer listesinde sık sık inceliyordu. Bir gün, “Finans mı, strateji mi ilgini çekiyor?” diye sordu. Elif doğal bir ses tonuyla yanıtladı: “Finans, çünkü şirketi orada tanıyorsunuz.” Adam başını sallayıp gitti. Ama kısa süre sonra Elif’in dosya erişimi kısıtlandı. Bu, sessiz bir uyarıydı.
O gece, Şişli’deki kiralık evinde, üç haftadır topladığı belgeleri gözden geçirdi. Şirketin ana kasasından GlobalÇözüm adlı sahte şirkete aktarılan paralar, vergi cennetlerinde saklanan hesaplar, “pazarlama gideri” olarak gizlenen ödemeler… Her şey sistematikti. Yıllardır tekrarlanan aynı yöntem.
Bir cuma günü, finans kurulunun aylık toplantısına gözlemci olarak katıldı. Selin ve Cem, sahte bir iyimserlikle rapor sundular. Elif telefonuyla ekrandaki grafikleri kaydetti. Daha sonra orijinal raporla karşılaştırınca farkı buldu: “danışmanlık harcaması” maddesi, “maddi olmayan varlık” olarak gösterilmişti. Böylece şirketin değeri yapay biçimde şişirilmişti. Bu, klasik bir muhasebe hilesiydi.
Kalbi hem korku hem görev bilinciyle çarpıyordu. Yakalanırsa kariyeri değil, güvenliği de tehlikedeydi. Ama biliyordu: bu tür yolsuzluklar ülkenin emeğini çalıyordu. Gerçeği anlatmalıydı.
Bir akşam, VPN bağlantısıyla iç sunucuya girerken, koridordan adım sesleri duydu. Ekranı kapattı, yüzüne sıradan bir ifade takındı. Kapıda Erdem belirdi. Onu süzdü, ama hiçbir şey demeden uzaklaştı. Elif derin bir nefes aldı. Tehlike yaklaşmıştı.
Ertesi gün, iç denetimin de manipüle edildiğini öğrendi. Kanıtları tamamladı: belgeler, ses kayıtları, tarih sıraları. Kalem görünümlü gizli mikrofonuyla, yöneticilerin fondan bahsettiği konuşmayı kaydetmişti. Bu, nihai kanıttı.
Meral’le birlikte stratejik zamanı beklemeye karar verdiler: yıllık genel kuruldan hemen önce. O gün geldiğinde Elif, sanki hiçbir şey olmamış gibi davrandı. Güvenliği selamladı, kahvesini aldı, yerini aldı.
Kurul sabahı, basın içeri girmeden önce Elif kayıt cihazını hazırladı. “Şeffaflık ve etik değerler” üzerine yapılan konuşma sırasında, uzaktan kaydı başlattı. Saat 18.00’de Şeffaf Ses dergisi manşeti attı:
“Aydınlar & Ortakları’nda Yolsuzluk: 40 Milyon TL Sahte Şirketlere Aktarıldı.”
Belgeler, konuşma kayıtları, kronolojiler, tanık ifadeleriyle dolu haber sosyal medyada hızla yayıldı. Borsa çakıldı. Şirket kriz açıklaması yaptı. Yönetim değişti.
Elif, bir kahve kupası eşliğinde ofisin penceresinden İstanbul’a baktı. Mesaj geldi: “Ülke sana minnettar.” — Meral. Gülümsedi. Onun için önemli olan şöhret değil, adaletti.
Aylar sonra şirket dava edildi, yöneticiler yargılandı, dergi saygınlık kazandı. Elif artık sadece bir stajyer değil, ülkesinin gerçeğini koruyan bir gazeteciydi.
Gün batımında defterine son cümlesini yazdı:
“Bazen sessizlik, en güçlü kelimedir. Ve hakikat, korkudan daha ağırdır.”
